Super shoes τρεξίματος: Πόσο “super” είναι?

Το παπούτσι τρεξίματος αποτελεί ένα από τα κεντρικά σημεία συζήτησης ανάμεσα σε δρομείς και προπονητές ανεξαρτήτως επιπέδου. Από την στιγμή που το 1960  Abebe Bekila κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον μαραθώνιο της Ρώμης τρέχοντας ξυπόλητος, έως το παγκόσμιο ρεκόρ του Kelvin Kiptum το 2023 φορώντας τα Nike alphafly 3 έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στην τεχνολογία των αγωνιστικών παπουτσιών. Τόσο που κάποια από αυτά να απαγορεύονται από επίσημους αγώνες λόγω της ενίσχυσης που προσέφεραν στην απόδοση (πάχος σόλας πάνω από 4cm και εισαγωγή πάνω από μίας πλάκας ανθρακονήματος, World Athletics shoes list 1/2024)

Δείτε την ιστοσελίδα μας

www.workoutintelligence.com 

Σύνοψη άρθρου:

• -Τα super shoes τράβηξαν την προσοχή πρώτη φορά το 2017 στην προσπάθεια για sub2 marathon

• -Στηρίζονται στην κυρτή πλάκα ανθρακονήματος και τον αφρό που προσδίδει υψηλή απορρόφηση κραδασμών αλλά και υψηλή επαναφορά ενέργειας με μικρό βάρος

• -Φαίνεται να βελτιώνουν περίπου 4% την δρομική οικονομία

• -Φαίνεται να προσδίδουν 1-2% βελτίωση της απόδοσης σε μεγάλες αποστάσεις

• -Χρειαζόμαστε περισσότερες μελέτες για να διαπιστωθεί η επίδρασή τους σε τραυματισμούς

• -Δρομική οικονομία είναι η ικανότητα να τρέχουμε σε μία συγκεκριμένη ταχύτητα με την μικρότερη δυνατή χρήση ενέργειας και κατά συνέπεια μικρότερη δυνατή κόπωση

Η στιγμή που τα super shoes τράβηξαν πρώτη φορά την προσοχή πάνω τους.

Η στιγμή αυτή ήταν στις 6 Μαΐου του 2017 όπου ο Eliut Kipchoge έκανε την προσπάθεια, στην πίστα της Μόντσα, να σπάσει τις 2 ώρες στον μαραθώνιο. Μπορεί να μην τα κατάφερε για μόλις 26 δευτερόλεπτα (έκανε 2 ώρες και 25 δεύτερα) και να μην μέτρησε το ρεκόρ του επίσημα στην world athletics λόγω παράβασης κανονισμών, αλλά επίδρασε σημαντικά στην εξέλιξη του τρεξίματος μεγάλων αποστάσεων.

Η προσοχή έπεσε αμέσως στα παπούτσια με τα οποία αγωνίστηκε ο Eliud Kipchoge. Αυτά ήταν τα nike zoom vaporlfy elite. Προϊόν του κολοσσού αθλητικού εξοπλισμού Nike, η οποία είχε τροφοδοτήσει όλη την προσπάθεια του sub2 marathon με πολλά εκατομμύρια στην ανάπτυξη αλλά και προώθηση του.

Το 2019 στην  Αυστρία με πρωταγωνιστή ξανά τον Eliud Kipchoge έσπασε το 2ωρο στον μαραθώνιο και η προσοχή επικεντρώθηκε πάλι στα παπούτσια τα οποία φορούσε. Αυτά ήταν τα Nike Air Zoom AlphaFly Next%.

Αυτά τα βασικά γεγονότα σε συνδυασμό με πολλά ρεκόρ και νίκες αθλητών που φορούσαν αυτά τα παπούτσια πατέντας της Nike, οδήγησαν σε έναν αγώνα δρόμου όλων των εταιριών να αναπτύξουν αντίστοιχα προϊόντα, τους αθλητές να προλάβουν να εισάγουν στους αγώνες και τις προπονήσεις τους, αλλά και τους ερευνητές να εξερευνήσουν τις δυνατότητές τους, την επίδραση στην απόδοση αλλά και πιθανά προβλήματα που πηγάζουν από την χρήση τους. Παράλληλά τον οργανισμό World Athletics να προλάβει να εκδώσει κατάλληλές οδηγίες και κανονισμούς σχετικά με αυτά παπούτσια έτσι ώστε να μην ωφελούνται συγκεκριμένοι αθλητές και εταιρίες.

Σε τι διαφέρουν τα super shoes από άλλα παπούτσια τρεξίματος.

Αρχικά ας ορίσουμε τι θεωρείται ως super shoe.

Ως super shoe θεωρείται το παπούτσι για αγώνες ή προπόνηση το οποίο έχει σχεδιαστεί για να βελτιώνει την απόδοση στο τρέξιμο αντοχής μειώνοντας το ενεργειακό κόστος και την κατανάλωση οξυγόνου σε διάφορες δρομικές ταχύτητες (Paquette et al., 2024).

Η εταιρίες τα έχουν διαφημίσει ως το νέο εργαλείο  για βελτίωση των ατομικών ρεκόρ μέσω της βελτίωσης της δρομικές οικονομίας ακόμα και ως 4%.

Στην πρώτη επαφή που θα έχει κάποιος με τα super shoes, θα παρατηρήσει ότι η τιμή τους είναι σημαντικά ανεβασμένη σε σχέση με τα κλασσικά παπούτσια τρεξίματος. Αυτό είναι αναμενόμενο καθώς περιλαμβάνουν σημαντική έρευνα και ανάπτυξη αλλά και «ακριβές» τεχνολογίες και υλικά.

Ας δούμε λίγες λεπτομέρειες.

Το κύριο χαρακτηριστικό των super shoes είναι ότι περιέχουν μία καμπυλωτή «πλάκα» φτιαγμένη από ανθρακόνημα η οποία φαίνεται να ευθύνεται για την υπεροχή αυτών των παπουτσιών. Παρότι αυτή η τεχνολογία υπήρχε και παλαιότερα και είχε δοκιμαστεί τόσο από την Reebok αλλά και την adidas, φαίνεται ότι η κατάλληλη κυρτότητα-καμπυλότητα που πρόσθεσε η nike έκανε την διαφορά (Nigg et al., 2020). Σύμφωνα μάλιστα με τους ερευνητές αυτούς, η πλάκα μπορεί να δώσει ακόμα και 6% βελτίωση στην δρομική οικονομία.

Αυτό συμβαίνει διότι η χρήση της οδηγεί σε μικρότερο λύγισμα των δακτύλων του ποδιού, διευκόλυνση της προσγείωσης με τη μέση και το μπροστινό τμήμα του παπουτσιού και υψηλή επαναφορά ενέργειας. Διότι η κυρτότητα της πλάκας οδηγεί το πίσω μέρος της να πιέζει προς τα επάνω το πίσω μέρος του ποδιού του αθλητή *(σε κάθε βήμα) οδηγώντας σε μικρότερη ανάγκη δραστηριότητας στους μύες του κάτω άκρου (Hookgammer et al., 2019)

Το άλλο χαρακτηριστικό το οποίο τα κάνει να ξεχωρίζουν είναι ο «αφρός» που χρησιμοποιούν τόσο στο κάτω τμήμα όσο και πάνω από την πλάκα ανθρακονήματος. Οι πιο γνωστές εκδόσεις είναι η Peba που χρησιμοποιείται από πολλές εταιρείες και η boost που χρησιμοποιεί οι adidas. Κύριο χαρακτηριστικό αυτού του στρώματος είναι ότι αυξάνεται η απορρόφηση των κραδασμών, αυξάνεται η ενεργειακή επιστροφή, την ώρα που το βάρος του παπουτσιού παραμένει χαμηλό (Hookgamer et al., 2018) (έχει βρεθεί ότι ανά (100gr extra, μειώνεται η δρομική οικονομία κατά 1%, Nigg et al., 2020).

Τέλος φαίνεται ότι και το ψηλό σχετικά ύψος τους παίζει τον ρόλο του (τουλάχιστον 38-40mm) καθώς έχει βρεθεί ότι αυτή η μικρή επιμήκυνση του ποδιού βοηθάει στην καλύτερη δρομική οικονομία (Pontzer, 2005) (πέρα από τον χώρο για περισσότερο αφρό που προσφέρει καλύτερη απορρόφηση και επαναφορά ενέργειας). Για τον λόγο αυτό βέβαια η World athletics αποφάσισε να μην επιτρέπει παπούτσια με πάχος σόλας πάνω από 40mm. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τέτοια παπούτσια αλλά δεν αναγνωρίζονται τυχόν ρεκόρ ή νίκες σε επίσημους αγώνες. Μπορεί να τα έχει κάποιος για ανεπίσημους αγώνες ή προπονήσεις. Τέτοια παπούτσια είναι για παράδειγμα τα ascics Superblast.

Προσφέρουν τα super shoes οφέλη στην απόδοση στο τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων?

Ας μπούμε λοιπόν στο ζουμί αυτού του άρθρου.

Το ερώτημα αυτό προσπάθησαν να απαντήσουν τόσο αθλητές-προπονητές όσο και οι ερευνητές και οι δημοσιογράφοι. Οι κατασκευαστές πίστευαν από την αρχή στην υπεροχή των προϊόντων τους.

Μία ερευνητική ομάδα από την Αμερική (Bjorkelo et al., 2024) προσπάθησε να απαντήσει αυτό το ερώτημα μέσω της παρατήρησης των επιδόσεων από την πρώτη εμφάνιση των super shoes το 2017 έως to 2024 μακριά από το ερευνητικό εργαστήριο και μέσα σε πραγματικές συνθήκες. Μετά από στατιστική ανάλυση βρήκαν ότι τα super shoes ευθύνονται για βελτίωση τουλάχιστον 1 λεπτού και 31 δευτερολέπτων των χρόνων στον μαραθώνιο, δηλαδή βελτίωση κοντά στο 1,174%. Μπορεί να μην ακούγεται πολύ αλλά σίγουρα σε πολλούς αγώνες η διαφορά από τον θρίαμβο και πολλά χρηματικά έπαθλά με την ήττα να είναι πολύ μικρότερη.

Με την συγκεκριμένη μελέτη φαίνεται να συμφωνεί μία προηγούμενη ανάλυση (Robbin et al., 2023) η οποία είχε διαπιστώσει ότι οι χρόνοι είναι βελτιωμένοι, αλλά και η συχνότητα καλών επιδόσεων είναι αυξημένη, ειδικά στις γυναίκες αθλήτριες. Θέτει μόνο το ερωτηματικό ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί σημαντική επίδραση νέων προπονητικών μεθόδων και η περίοδος του Covid-19.

Χαρακτηριστική είναι μία από τις πρώτες μελέτες (Hunter et al., 2019) που ασχολήθηκε με το θέμα στην οποία εξετάστηκε τυχόν υπεροχή των παπουτσιών που είχε χρησιμοποιήσει ο Εliud Kipchoge το 2017 στην προσπάθεια για sub2 στον μαραθώνιο. Οι ερευνητές σύγκριναν τα nike Vaporfly με άλλα παπούτσια τρεξίματος που ήταν δημοφιλή και βρήκαν υπεροχή τους κατά 2,8% στην κατανάλωση οξυγόνου. Η δοκιμασία είχε μικρή διάρκεια (μόλις σετ των 5 λεπτών). Πιθανόν μεγαλύτερες σε διάρκεια δοκιμασίες να έδειχναν επιπλέον δεδομένα.

Βελτίωση κοντά στο 4% της δρομικής οικονομίας καθώς και 2% στην δρομική απόδοση βρήκε άλλη μία μελέτη η οποία σύγκρινε τα super shoes με κλασσικά δρομικά παπούτσια σε αποστάσεις από 5 χιλιόμετρα έως τον μαραθώνιο θεωρώντας ότι οφείλεται στον συνδυασμό των τεχνολογιών που περιέχουν. (Hebert-Losier & Pamment, 2022).

Επιπλέον μία ακόμα ενδιαφέρουσα μελέτη βρήκε βελτίωση έως και 4,2%  στην δρομική οικονομία γυναικών  δρομέων  υψηλού επιπέδου, φορώντας super shoes (Martinez et al., 2024)

Για να καταλάβουμε πόσο σημαντική είναι η βελτίωση κατά 2% ας κάνουμε το εξής παράδειγμα. Έστω ότι έχουμε έναν δρομέα που έτρεξε μαραθώνιο σε 3 ώρες και 40 λεπτά. Αν βελτιωθεί κατά 2% τότε η νέα του επίδοση θα είναι:

3 ώρες και 40 λεπτά= 3Χ60+ 40= 220 λεπτά

2/100 Χ 220= 4,4

Άρα θα βελτίωνε τον χρόνο του από 3 ώρες και 40 λεπτά σε 3 ώρες και 35,5 λεπτά!!

Δηλαδή το pace του από 5:13 θα γινόταν  5:06 λεπτά ανά χιλιόμετρο!!

Οι περισσότερες μελέτες αφορούσαν αθλητές υψηλού επιπέδου. Ένας μέτριος δρομέας θα είχε οφέλη από τα super shoes?

Αυτό το ερώτημα αποτελεί σημαντικό αντικείμενο συζήτησης μεταξύ δρομέων και εμφανίζονται συχνά συγκρούσεις. Σύμφωνα με μελέτη από Έλληνες ερευνητές (Paradisis et al., 2023) φαίνεται να υπάρχουν οφέλη από την χρήση παπουτσιών με εξελιγμένη τεχνολογία ακόμα και σε χαμηλότερες ταχύτητες τρεξίματος. Βρέθηκε ότι είχαν όφελος 3,9% στην δρομική οικονομία στο τρέξιμο στο 65% της ταχύτητας στην VO2 max και 5% στην δρομική οικονομία στο τρέξιμο με ταχύτητα στο 80% της VO2 max . Γεγονός που σημαίνει ότι και oi πιο αργοί δρομείς μπορούν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα. Ακόμα και με χρήση παπουτσιών που δεν περιέχουν την κορυφαία τεχνολογία πλάκας ανθρακονήματος αλλά αντίστοιχη συνθετική (όπως για παράδειγμα τα Saucony endorphin speed).

Υπάρχουν κίνδυνοι από την χρήση super shoes?

Καθώς τα super shoes αποτελούν μία σχετικά καινούρια προσθήκη στην εργαλειοθήκη των αθλητών, δεν υπάρχουν ακόμα πολλές μελέτες που να εξετάζουν το ζήτημα από διάφορες οπτικές. Βέβαια στα social media γίνεται αρκετός λόγος για πιθανή αύξηση τραυματισμών όπως οι θλάσεις στον γαστροκνήμιο, τενοντίτιδα αχίλλειου καθώς πελματιαίας απονευρωσίτιδας. Κυρίως μέσω απόψεων από προπονητές, γυμναστές και φυσιοθεραπευτές που μπορεί να παρατήρησαν τραυματισμούς που συνδέονται με την αυξημένη χρήση τους.

Σαφώς χωρίς επίσημα δεδομένα δεν μπορούμε να βγάλουμε ξεκάθαρο συμπέρασμα. Ειδικά αν δεν λαμβάνουμε υπόψιν μεταβλητές που μπορεί να επηρεάζουν τους τραυματισμούς. Όπως για παράδειγμα η απουσία σταδιακής μεταφοράς των χιλιομέτρων που τρέχουμε στο νέο μας παπούτσι, οι αλλαγές στο πρόγραμμα προπόνησης ή η αγορά ενός super shoe που δεν ταίριαζε στο πέλμα και το πάτημά μας κατά το τρέξιμο.

Ας δούμε ορισμένες μελέτες πάνω στο ζήτημα

Σύμφωνα με δύο μελέτες (Hannigan & Pollard, 2020 και Kettner et al., 2024) φαίνεται ότι τα super shoes λόγω του αυξημένου ύψους σόλας (από 40mm και πάνω) μπορεί να κάνουν πιο επιρρεπείς τους δρομείς σε διαστρέμματα καθώς απέδειξαν ότι υπάρχει μεγαλύτερη αστάθεια στην ποδοκνημική. Βέβαια και στις 2 μελέτες μπορεί να συμμετείχαν άτομα που δεν έχουν εξοικείωση με τα συγκεκριμένα παπούτσια, συνεπώς να παρουσίαζαν μεγαλύτερη αστάθεια η οποία μπορεί να βελτιωνόταν με τον καιρό.

Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί προτείνουν για μείωση του ρίσκου διαστρέμματος, μειωμένα ύψη σόλας σε όλα τα αθλήματα.

Παράλληλα μελέτες έχουν προσπαθήσει να βρουν τυχόν σύνδεση της χρήσης super shoes με την εμφάνιση χρόνων τραυματισμών στο γόνατο. Μια τέτοια μελέτη (Paquette et al., 2024) αφού έβαλε 18 προπονημένες γυναίκες δρομείς να τρέξουν σε δοκιμασία στον διάδρομο, παρατήρησαν ορισμένες διαφορές ανάμεσα στο τρέξιμο με super shoes και κανονικά παπούτσια τρεξίματος οι οποίες μπορεί να αυξάνουν τις συμπιεστικές δυνάμεις που ασκούνται στο γόνατο. Υποθέτοντας ότι αυτό μπορεί σε βάθος χρόνου να οδηγήσει σε τραυματισμό.

Επιπλέον μία πρόσθετη μελέτη από το Harvard  (Tenforde et al., 2024) έρχεται να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου λόγω συγκεκριμένων τραυματισμών που εμφανίστηκαν σε elite δρομείς. Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των αθλητών ήταν ότι έπαθαν κάταγμα κόπωσης και ότι χρησιμοποιούσαν συστηματικά super shoes. Χωρίς να φαίνεται ξεκάθαρα η αιτία των τραυματισμών, η ομάδα των ερευνητών ήθελε να εγείρει τον προβληματισμό γύρω από το θέμα, έτσι ώστε να γίνουν και άλλες μελέτες (καθώς δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα) αλλά και να υιοθετηθούν τακτικές πρόληψης από τους αθλητές, όπως η σταδιακά χρήση των super shoes και το rotation παπουτσιών.

Τέλος μία μελέτη από την Κίνα εξέτασε το ζήτημα από την άλλη οπτική και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρήση super shoes μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τραυματισμών όπως το κάταγμα κόπωσης στα μετατάρσια (Song et al., 2024). Λόγω του μειωμένου φορτίου που δέχονται εξαιτίας της δράσης της πλάκας ανθρακονήματος.

Άρα πρέπει να διαθέτουμε super shoes για να συμμετέχουμε σε αγώνες και να εκμεταλλευόμαστε την προπόνησή μας?

Όπως αναφέρθηκε στο άρθρο, η χρήση τους συνδέεται με ορισμένα αδιαμφισβήτητα οφέλη. Πλέον λόγω της ευρείας διάδοσής τους έχουν γίνει απαραίτητο εργαλείο στους αθλητές υψηλού επιπέδου, έτσι ώστε να παραμένουν ανταγωνιστικοί.

Στον ερασιτεχνικό αθλητισμό δεν θα λέγαμε ότι η χρήση τους είναι απαραίτητη αλλά αυτό είναι καθαρά στην προσωπική εκτίμηση του καθενός. Για κάποιον που τρέχει ανταγωνιστικά σίγουρα θα είναι απαραίτητο εργαλείο. Για κάποιον άλλο που θέλει να δει που μπορεί να φτάσει το προσωπικό του ρεκόρ, επίσης.

Για κάποιον άλλο όμως που του αρέσει η διαδικασία της προπόνησης και βελτίωσης, έχει επίγνωση των στόχων και της επίδρασης των super shoes στους χρόνους φίλων και συναθλητών, μπορεί να μην αποτελούν απαραίτητο κομμάτι. Αν αναλογιστεί κανείς επίσης  και το μεγάλο κόστος τους σε συνδυασμό με την ευαισθησία  τους στις φθορές (Πολλές φορές έχουμε ακούσει αθλητές να λένε ότι τα προσέχουν τόσο πολύ που τα φοράνε μόνο πριν την εκκίνηση και τα βγάζουν αμέσως από το τέλος του αγώνα, αποφεύγοντας extra βήματα).

Για κάποιον μία  βελτίωση του χρόνο του κατά 1-2 λεπτά αποτελεί σημαντικό στόχο. Για κάποιον άλλο μπορεί όχι. Σε κάθε περίπτωση είναι χρήσιμο να ελέγχουμε ποιες μεταβλητές μας οδηγούν σε βελτιωμένους χρόνους, έτσι ώστε να σχεδιάζουμε την προπόνησή μας κατάλληλα. Για παράδειγμα μπορεί η βελτίωσή μας κατά 1-2% να έγινε μέσω της χρήσης super shoes και όχι μέσω της ορθής προπόνησης. Επίσης θα πρέπει να ρυθμίζουμε τα αγωνιστικά και τα προπονητικά pace (χρόνος ανά χιλιόμετρο) σύμφωνα με τα παπούτσια που χρησιμοποιούμε. Πιθανόν τα super shoes να μας οδηγούν σε τρέξιμο με ελαφρώς γρηγορότερο ρυθμό.

Τέλος σημαντικό είναι να τηρούμε τις συστάσεις για την πρόληψη τραυματισμών, οι οποίες μπορεί να μην έχουν τεκμηριωθεί πάντα επιστημονικά αλλά μπορεί να μας ωφελήσουν. Όπως για παράδειγμα το rotation παπουτσιών στην προπόνηση, η εξοικείωση με τα super shoes σταδιακά μέσω της χρήσης τους σε κομμάτια προπόνησης και η χρήση τους σε αγώνα στόχο μόνο αν έχει προηγηθεί  εξοικείωση.

Διάβασε το άρθρο μας για παράγοντες που συνδέονται με τους τραυματισμούς στο τρέξιμο

Ποια είναι μερικά super shoes που υπάρχουν στην αγορά?

Αυτή την στιγμή υπάρχει ένα πλήθος επιλογών για τον καταναλωτή. Οι περισσότερες μεγάλες εταιρίες αθλητικής ένδυσης και υπόδησης έχουν δημιουργήσει την δική τους έκδοση. Κάποια από τα πιο δημοφιλή είναι τα εξής:

Nike alphafly 3

Nike Vaporfly 3

Adidas adizero adios pro 3

Asics Metaspeed sky

Saucony Endorphin pro 4 και Endorphin elite

Brooks hyperion elite 4

Hoka Cielo X1

Puma Deviate nitro elite 3

Από την ομάδα του Workout Intelligence

Για περισσότερα άρθρα πάνω σε θέματα γυμναστικής, μπορείτε να επισκεφτείτε το blog μας workoutintelligence.com/fitness-ygeia-apodosi-blog 

Βιβλιογραφία

Paradisis, Giorgos & Zacharogiannis, Elias & Bissas, Athanassios & Hanley, Brian. (2023). Recreational Runners Gain Physiological and Biomechanical Benefits From Super Shoes at Marathon Paces. International Journal of Sports Physiology and Performance. 18. 1420-1426. 10.1123/ijspp.2023-0115.

Bjorkelo, A., Savitz, R., Ward, J., & Waggoner, B. (2024). Super shoes: How super are they? Journal of Sports Analytics, 10(1), 137-140. https://doi.org/10.3233/JSA-240703

Hunter, I., McLeod, A., Valentine, D., Low, T., Ward, J., & Hager, R. (2019). Running economy, mechanics, and marathon racing shoes. Journal of Sports Sciences, 37(20), 2367–2373. https://doi.org/10.1080/02640414.2019.1633837

Hébert-Losier, Kim & Pamment, Milly. (2022). Advancements in running shoe technology and their effects on running economy and performance – a current concepts overview. Sports Biomechanics. 22. 1-16. 10.1080/14763141.2022.2110512.

Robbin, Johanna & Mai, Patrick & Helwig, Janina & Willwacher, Steffen. (2023). Does an analysis of the world top 100 track and road running performances provide an indication for the effects of super shoes and spikes? Does an analysis of the world top 100 track and road running performances provide an indication for the effects of super shoes and spikes?. Footwear Science. 15. 10.1080/19424280.2023.2199262.

Herman Pontzer; A new model predicting locomotor cost from limb length via force production. J Exp Biol 15 April 2005; 208 (8): 1513–1524. doi: https://doi.org/10.1242/jeb.01549

Hoogkamer, W., Kipp, S., Frank, J. H., Farina, E. M., Luo, G., & Kram, R. (2018). A Comparison of the Energetic Cost of Running in Marathon Racing Shoes. Sports medicine (Auckland, N.Z.), 48(4), 1009–1019. https://doi.org/10.1007/s40279-017-0811-2

Martinez E 3rd, Hoogkamer W, Powell DW, Paquette MR. The Influence of "Super-Shoes" and Foot Strike Pattern on Metabolic Cost and Joint Mechanics in Competitive Female Runners. Medicine and Science in Sports and Exercise. 2024 Jul;56(7):1337-1344. DOI: 10.1249/mss.0000000000003411. PMID: 38376997.

Paquette, Max R. and Martinez, Eduardo (2024) "“SUPER-SHOES” IN DISTANCE RUNNING: IS THERE A POSSIBLE DOWNSIDE IN TRAINED WOMEN?," ISBS Proceedings Archive: Vol. 42: Iss. 1, Article 112.

The effects of running shoe stack height on running style and stability during level running at different running speeds

Cagla Kettner, Bernd Stetter, Thorsten Stein

bioRxiv 2024.11.19.624278; doi: https://doi.org/10.1101/2024.11.19.624278

Hannigan, J.J. & Pollard, Christine. (2020). Differences in running biomechanics between a maximal, traditional, and minimal running shoe. Journal of Science and Medicine in Sport. 23. 15-19. 10.1016/j.jsams.2019.08.008.

Tenforde, A., Hoenig, T., Saxena, A. et al. Bone Stress Injuries in Runners Using Carbon Fiber Plate Footwear. Sports Med 53, 1499–1505 (2023). https://doi.org/10.1007/s40279-023-01818-z

Song, Y., Cen, X., Sun, D. et al. Curved carbon-plated shoe may further reduce forefoot loads compared to flat plate during running. Sci Rep 14, 13215 (2024). https://doi.org/10.1038/s41598-024-64177-3